Bát trân là tên gọi chung của tám món “cao lương mỹ vị” quý hiếm và cầu kỳ dành riêng cho giới quý tộc trong hoàng cung thời phong kiến bao gồm nem công, chả phượng, da tê ngưu, bàn tay gấu, gân nai, môi đười ươi, thịt chân voi và yến sào. Yến sào không nằm ngoài danh sách này, vì vậy từ xưa tới nay nhu cầu sử dụng yến sào của người dân rất cao và khi kinh tế, xã hội càng phát triển thì nhu cầu đó lại càng tăng lên, chính vì vậy, để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ lớn trong và ngoài nước người ta đã phát triển kỹ thuật nuôi yến và trên thị trường hiện nay có hai loại tổ yến sào chính là yến nuôi trong nhà và yến đảo tự nhiên. Vậy làm thế nào để phân biệt tổ yến nhà và tổ yến đảo tự nhiên?
Sự khác nhau giữa tổ yến nhà và tổ yến đảo tự nhiên
Nơi làm tổ của yến nhà và yến đảo
Tổ yến nuôi trong nhà đó là người ta dùng những kỹ thuật công nghệ hiện đại cấy ghép những chiếc chân tổ yến lên trần nhà, tường nhà để dụ yến bay đến và làm tổ, việc dụ yến đến làm tổ mất khá nhiều thời gian và công sức, yêu cầu phải đúng kỹ thuật, bởi bản năng của loài yến là chúng thường tìm tới những nơi đã có tổ yến cũ để xây tổ, vì vậy việc làm chân yến giả phải đòi hỏi kỹ thuật cao và chính xác để yến không phân biệt được thật giả chúng mới đến làm tổ.
Tổ yến đảo tự nhiên đó là những chiếc tổ yến được lấy từ những đảo tự nhiên như tổ yến đảo Khánh Hòa, được công ty yến sào Khánh Hòa khai thác từ đảo yến thiên nhiên Khánh Hòa. Chim yến thường chọn những vách đá cao, dựng đứng, có ánh nắng chiếu trực tiếp đến tổ để tránh thú dữ và để bảo vệ những chú chim non nên việc khai thác tổ yến tự nhiên cũng rất vất vả và nguy hiểm.
Thành phần dinh dưỡng của yến nuôi và yến tự nhiên
Bản năng của loài yến đó là chúng ăn những loại côn trùng chúng gặp được trong khi bay và con người không thể tạo ra những loại thức ăn nhân tạo cho chúng như cám cho gà, vịt, ngan, ngỗng… vì vậy, cho dù là yến nuôi hay yến đảo thì về cơ bản, thành phần dinh dưỡng không khác nhau nhiều, bởi tổ yến được làm từ nước dãi và lông chim yến bố mẹ vì vậy, nguồn thức ăn giống nhau nên dinh dưỡng từ lông và nước dãi của yến khi làm tổ không khác nhau.
Nhiều người cho rằng tổ yến tự nhiên được chim yến xây trên những vách đá, nước mưa, khoáng chất, nắng gió tự nhiên cũng sẽ giúp cho tổ yến có nhiều khoáng chất hơn tổ yến nuôi, bởi vậy mà chỉ có yến đảo tự nhiên mới cho ra các loại tổ yến quý như hồng yến, huyết đảo đặc biệt. Tuy nhiên, điều này vẫn còn nhiều tranh cãi bởi chưa có những xét nghiệm khoa học chứng minh cụ thể.
Giá trị kinh tế của yến nuôi và yến đảo
Việc nuôi yến trong nhà giúp người ta thu hoạch tổ yến dễ dàng nhanh chóng hơn nên giá yến nuôi cũng rẻ hơn giá yến đảo tự nhiên. Còn để lấy được những chiếc tổ yến nhỏ xinh trên các vách đá dựng đứng nguy hiểm đương nhiên người ta phải mất nhiều công sức, nguy hiểm hơn và giá trị kinh tế của yến đảo tự nhiên cũng cao hơn nhờ đó.
Khi làm nhà nuôi yến người ta chỉ có thể dụ loài yến A.Fuciphagus đến làm tổ, còn tổ yến tự nhiên là tổ yến của rất nhiều loài yến khác nhau như A.Fuciphgus, A.Maximus hay C.Esculent nên giá trị kinh tế của yến tự nhiên cũng lớn hơn yến nuôi trong nhà.
Ngoài ra, chỉ có yến đảo tự nhiên mới cho ra các loại yến quý hiếm như huyết yến đảo, hồng yến quý hiếm nên giá trị yến đảo tự nhiên cũng do đó mà cao hơn.
Cách phân biệt tổ yến nhà và tổ yến đảo tự nhiên
Cách phân biệt tổ yến nhà và tổ yến đảo tự nhiên vẫn là câu hỏi đặt ra cho nhiều người, kể cả giới chuyên gia, bởi để phân biệt được yến nhà và yến đảo là rất khó, chúng ta chỉ có thể phân biệt được các loại tổ yến thô khi chưa qua chế biến theo những tiêu chí phân biệt như sau để nhận biết được sự khác nhau giữa tổ yến đảo và tổ yến nhà.
- Chỉ có yến đảo tự nhiên mới có yến huyết và hồng yến nên chúng ta chỉ cần so sánh về các loại bạch yến, yến trắng.
- Khi quan sát bằng mắt thường chúng ta sẽ thấy tổ yến nuôi sạch hơn tổ yến tự nhiên, bởi tổ yến nuôi được làm trong nhà không bị ảnh hưởng bởi nắng gió, cây bụi xung quanh nên sạch hơn tổ yến tự nhiên.
- Về màu sắc, tổ yến tự nhiên có màu đậm hơn màu của tổ yến nuôi, tổ yến đảo có màu vàng cam nhạt còn tổ yến nuôi có màu trắng đục.
- Về kích thước: tổ yến nuôi thường to và dày hơn tổ yến tự nhiên, tổ yến tự nhiên nhỏ và mỏng hơn.
- Về kết cấu: tổ yến tự nhiên được đan kết chặt chẽ hơn, còn tổ yến nuôi thì có kết cấu giữa các sợi lông có vẻ lỏng lẻo hơn.
- Về mùi: tổ yến tự nhiên thường có mùi hôi hơn tổ yến nuôi. Bởi tổ yến nuôi không bị ảnh hưởng bởi thời tiết còn tổ yến tự nhiên thường được xây dựng trên các vách đá ẩm ướt, nắng gió, bụi bặm, nấm mốc nên thường có mùi hôi hơn tổ yến nuôi.
Theo cảm nhận của riêng tôi, tổ yến sào tự nhiên có giá trị dinh dưỡng cao hơn tổ yến nuôi và yến tự nhiên cũng tốt hơn yến nhà. Tuy nhiên, để tiết kiệm chi phí bạn nên chọn các sản phẩm yến nuôi, vì về cơ bản giá trị dinh dưỡng của chúng cũng không khác nhau nhiều.
